Wdzięczność – sposób na szczęście?

Czym jest wdzięczność?

Do tej pory można było spotkać się z przekonaniem, że wdzięczność należy odczuwać za coś naprawdę spektakularnego. W ten sposób skupiamy się na wielkim celu, pomijając codziennie cuda, które spotykamy na swojej drodze. Pojęcie wdzięczności pojawia się w wielu naukach. Analizowana jest nie tylko w psychologii, ale również filozofii, teologii, socjologii biologii. Jest częstym tematem pojawiającym się literaturze pięknej, szczególnie w poezji. Jej wielowymiarowość czyni ją piękną, szczególnie że dotyczy naszego dobrostanu.

Wdzięczność wspomaga proces tworzenia wspólnotowości i motywuje nas do działań mających na celu pomoc innym. Przyczynia się do utrzymania równowagi w społeczeństwie. Stabilizuje i utrwala relacje interpersonalne. Obejmuje sferę poznawczą, emocjonalną i behawioralną człowieka. Jest ważna dla naszego funkcjonowanie, polepsza jakość życia, poczucie dobrostanu i szczęścia.

Wdzięczność z perspektywy psychologii

W psychologii wdzięczność uznawana jest za reakcję na otrzymanie korzyści, w przeciwieństwie do zemsty, czyli reakcji na szkodę. Określana jest jako reakcja, pojawiająca się w określonym kontekście sytuacyjnym. Określana jest również jako emocja, która pojawia się w efekcie uzyskania jakiejś korzyści. Pojawia się w momencie uświadomienia zysku. Pojawienie się podziękowania spowodowane jest dostrzeżeniem daru przez osobę obdarowaną. Ze strony darczyńcy obdarowanie jest dobrowolne. 

Do pojawienia się uczucia wdzięczności konieczne jest również docenienie otrzymanego daru. Z kolei doświadczanie jej przez darczyńców motywuje ich do dalszych działań. Abraham H. Maslow umieszcza wdzięczność w grupie tzw. “doznań szczytowych” Doznania te sprawiają, że jednostka doznaje poczucia pełni. Przeżycia te wręcz zaliczane są do momentów największego szczęścia i spełnienia.

Źródło szczęścia

Współcześnie zwraca się uwagę również na inny wymiar wdzięczności. Nie jest postrzegana tylko jako odpowiedź na uzyskane korzyści. Może być źródłem szczęścia, pogłębiania relacji z innymi, ale również z sobą samym. Gwarantuje łączność ze światem i powoduje zadowolenia oraz skoncentrowanie na tym, co już mamy, nie tylko materialnego. W trakcie odczuwania wdzięczności doświadczyć można silnego kontaktu ze światem, jednocześnie doświadczając własnej indywidualności i niezależności. Zauważalne jest również zwiększenie zrozumienia natury świata i siebie samego. Przybliża nas do samych siebie. Dostrzeganie swojej odrębności z jednoczesnym połączeniem ze światem budzi zachwyt i poczucie sensu.

Wdzięczność pojawia się w sytuacjach ważnych i doniosłych, ale również w prostej codzienności. Zwiększa świadomość, że to czego osoba ma szczęście doświadczać, nie jest jedynie jej zasługą. Wdzięczność łączy się z pojęciem doceniania. Docenianie rozumiane jest jako przyznanie czemuś lub komuś wartości z jednoczesnym poczuciem powiązania emocjonalnego. Docenianie może dotyczyć wszystkiego, co jest człowiekowi bliskie, nie tylko relacji z drugim człowiekiem. Wdzięczność i docenianie może mieć miejsce w przypadku obcowania z pięknem lub doświadczania wyjątkowości chwili.

Powody do wdzięczności

Docenianie tego, co jest wokół nas to niezwykła umiejętność. Gwarantuje nam większe zadowolenie z naszego życia. Zauważając powody do wdzięczności, coraz mniej koncentrujemy się na brakach i porażkach. Powodem do podziękowania może być tak naprawdę wszystko. Podstawowym jest wdzięczność za życie, to bezcenny otrzymany dar. Jeśli dopisuje nam dobre zdrowie, to również powód do ogromnej wdzięczności. Ważne jest docenianie swojego ciała, sprawności. Nasze zmysły mogą być kolejnym powodem do wdzięczności. Dzięki nim możemy w tak unikatowy sposób smakować i poznawać świat. Nasi bliscy, zarówno rodzice, jak i przyjaciele są powodem do ogromnej wdzięczności. To między innymi oni dają nam ogromne wsparcie i radość życia.

Ogromnie ważne jest docenienie dachu nad głową, który daje nam schronienie i poczucie bezpieczeństwa. Możliwość rozwijania własnego intelektu, nauki to kolejny powód do wdzięczności. Możliwość decydowania o swoim życiu to kolejny powód, aby czuć się wdzięcznym. Dzięki niej możemy swobodnie wyrażać siebie i podejmować samodzielne decyzje. Warto szukać powodów w prostocie i codzienności. Uciekanie w nierealne marzenia lub poczucie braku jest zazwyczaj powodem do frustracji i braku spełnienia. Gdy skupiamy się na wyrażaniu wdzięczności, łatwiej jest nam poradzić sobie ze złością, poczuciem porażki, cierpieniem. Bycie wdzięcznym pozytywnie wpływa na łagodzenie napięć i stresu.

Wdzięczność, a realizacja pragnień

Wdzięczność jest stanem otwartości do otrzymywania. Dziękując za to, co mamy otwieramy się na nowe. Natura ludzka przystosowana jest do ciągłego pragnienia więcej. Cały czas staramy się zrobić coś lepiej lub osiągnąć więcej. Niekiedy ta ciągła gonitwa za lepszym jest dobra, ze względu na rozwój. Dobrze jest jednak dostrzec, gdy prowadzi to do poczucia braku spełnienia i nieszczęścia. Warto zatrzymać się na chwilę i przyjrzeć temu, co już udało się osiągnąć. Za to, co ma się “tu i teraz”. Przy takim zatrzymaniu i szczerej chęci otwieramy się na prawdziwą radość.

Wdzięczność ułatwia realizację pragnień. Pozytywne wzmocnienia, jakie otrzymujemy i zauważamy, motywują nas do dalszego działania. Dzięki temu lepiej kontaktujemy się z sobą, jednocześnie zgłębiając się w to, czego naprawdę pragniemy. Warto doceniać to ile przeszliśmy, aby znaleźć się w miejscu, w którym jesteśmy teraz. Ważna jest praktyka wdzięczności, która przybliża nas do spełnienia naszych pragnień.

Sposoby praktykowania

Wdzięczność można wyrażać na wiele sposobów. Praktykując wdzięczność zaczynamy dostrzegać i doceniać to, co pozytywne. Z czasem będzie nam również łatwiej poradzić sobie z zawiścią, chociażby o to, że ktoś ma więcej, lepiej.

• Szukanie pozytywów – sposobem na praktykowanie wdzięczności jest szukanie pozytywów w codziennym życiu, koncentrowanie się na tym, co dobre, na naszych sukcesach. Celebruj nawet najdrobniejsze sukcesy, to pomoże Ci dostrzec jak wiele robisz.
• Dziękowanie innym-  kolejnym sposobem jest głośne wyrażanie podziękowania innym. Jeśli poczujesz, że jesteś komuś za coś wdzięczny, zakomunikuj to. To przynosi radość zarówno nam, jak i innym.
• Komplementy –  Szczere podziękowanie za komplementy oraz obdarowywanie nimi innych również może być wyrazem wdzięczności. Dzięki komplementom czujemy się zauważeni i docenieni. To chwila, w której możemy poczuć się wyjątkowo i wyrazić za nią wdzięczność. Okazywanie szacunku innym również jest wyrazem wdzięczności.
• Dziennik wdzięczności i uważność – możesz stworzyć swój dziennik wdzięczności, w którym codziennie będziesz zapisywać powody do wdzięczności. Znajdź chwilę w ciągu dnia, gdy możesz się zatrzymać. Warto połączyć tę metodę wyrażania wdzięczności z praktyką oddychania. Chwila relaksu, spokojny oddech i skupienie myśli na tym, za co jesteśmy wdzięczni, może przynieść zaskakujące efekty.  Z czasem pomoże to dostrzegać ich coraz więcej. 
• Docenianie chwili – zwróć uwagę na te chwile, kiedy czujesz się szczególnie szczęśliwy lub zadowolony z życia. Docenić chwilę możesz poprzez czas spędzony z bliskimi, sukces w pracy lub spełnienie marzenia.
• Popełnianie błędów i wyciąganie wniosków – uczenie się na własnych błędach może pomóc, jeśli nauczysz się wyciągać wnioski. Warto pamiętać, że po trudnych chwilach zazwyczaj przychodzą lepsze. Coś, co w danym momencie może wydawać się porażką, z czasem może przynieść zysk w postaci lekcji.

Podsumowanie

Bycie wdzięcznym może stać się naszym codziennym nawykiem, prowadzącym do polepszenia relacji ze sobą i otaczającym nas światem. To umiejętność, którą można rozwijać poprzez regularne praktykowanie. Im częściej będziesz ćwiczył swoją wdzięczność, tym bardziej stanie się ona naturalna i łatwiejsza do odczuwania. Wdzięczność to stan umysłu, który pozwala nam docenić to, co mamy w życiu, zamiast skupiać się na tym, czego nam brakuje. Może to pomóc nam poczuć się szczęśliwsi, bardziej zadowoleni z życia i bardziej pozytywnie nastawieni do siebie i innych ludzi.