Przebaczenie jako proces
Zdarzają się sytuacje, w których ktoś w jakiś sposób nas skrzywdzi. Sprawi, że poczujemy się urażeni. Nie wysłucha nas, kiedy tego potrzebujemy. Zapomni o ważnej dla nas sprawie. Znieważy nasze uczucia. Takich sytuacji w ciągu życia może nas spotkać naprawdę wiele. Wszyscy różnimy się od siebie, różnią się nasze potrzeby. Nie zawsze będziemy zadowoleni z przebiegu sytuacji lub zachowań innych osób względem nas. Gdy ktoś nas w jakiś sposób skrzywdzi, wiążę się to z bardzo nieprzyjemnymi uczuciami. Możemy odczuwać gniew, smutek, żal. Poradzenie sobie z tymi uczuciami oraz przebaczenie wymaga czasu.
Czasami jest niezwykle trudne, szczególnie w sytuacji, gdy ktoś dopuścił się wobec nas czynów ewidentnie przekraczających nasze granice. Przebaczenie jest procesem, który warto przejść, aby zachować zdrowie psychiczne w dobrej kondycji. Czym zatem jest przebaczanie? Wybaczanie to proces przekształcania żalu, złości i rozpaczy w pozytywne uczucia, takie jak zrozumienie, współczucie i miłosierdzie. To świadoma decyzja o nieutrzymywaniu urazy wobec osoby, która nas skrzywdziła. Wybaczanie pozwalać przestać rozpamiętywać coś, co sprawia nam ból.
Trzymanie urazy, a wpływ na zdrowie
Długotrwałe trzymanie urazy może prowadzić do problemów zdrowotnych. Wiele badań wskazuje, że osoby, które trzymają w sobie urazę, są bardziej podatne na lęk i stres. Długotrwałe trzymanie w sobie bólu związanego z doznaną krzywdą może prowadzić do depresji. Związane jest również z wyższym poziomem stresu i niższym poziomem zadowolenia z życia. Utrzymywanie w sobie gniewu i żalu i wynikające z tego reakcje fizjologiczne mogą prowadzić do chorób serca. Nie tylko przysłowiowa „rana w sercu” znajduje tutaj swoje odniesienie. Czasami może pojawić się chęć rewanżu, za wyrządzone krzywdy. Nie przynosi to jednak satysfakcji, ponieważ zemsta nie zastąpi tego, co zostało w jakiś sposób utracone.
Przebaczenie niesie ze sobą uzdrowienie. Jest korzystne nie tylko dla osoby lub osób którym, ale również dla nas samych. Pozwala pogodzić się z przeszłością i ruszyć dalej. Pomaga zniwelować stres i poprawia nasze samopoczucie. Wybaczenie niesie ze sobą spokój, koi nasze serce, duszę i jak się okazuje – ciało. Badania sugerują, że przebaczenie może pomóc w zmniejszeniu poziomu bólu. Zmniejsza ryzyko chorób serca, zmniejsza poziomu cholesterolu i ciśnienia krwi. Wpływa na poprawę funkcjonowania układu odpornościowego. Może pomóc również w utrzymywaniu lepszych relacji międzyludzkich, zwiększając zaufanie i wzmacniając więzi.
Przykładowe etapy przebaczenia
Proces przebaczania może składać się z różnych etapów. U każdego z nas jest to kwestia indywidualna. Czas trwania i przebieg zależny jest od wielu czynników, sytuacyjnych, jak i osobowościowych. Poniżej wymieniono przykładowe etapy wybaczania.
Zaniechanie
Na początku trudnej drogi dobrze jest na chwilę ustąpić z wewnętrznego „pola bitwy”. Trzeba przestać myśleć o danej osobie lub bolesnym doświadczeniu. Nie polega to na pozostawieniu spraw niedokończonych, tylko na odpoczynku od nich, na jakiś czas. To pozwala uniknąć skrajnego wyczerpania spowodowanego rozpamiętywaniem. Ten etap pozwala również skoncentrować się na innych sferach życia i umacniać w nich.
Etap zaniechania prowadzący do przebaczenia sprzyja późniejszemu całkowitemu odpuszczeniu win. Pozwala również w jakimś stopniu zdystansować się od przykrych wydarzeń, konfliktów, wspomnień. Dzięki temu nabieramy wprawy i siły. W tym czasie najlepiej jest zająć się swoimi ulubionymi czynnościami, otaczać się sprzyjającymi ludźmi, pozwolić sobie na odpoczynek. Istotne może okazać się zajmowanie czynnościami, które na jakiś czas pozwalają porzucić myśli o gniewie.
Rozgrzeszenie
Druga etap można określić rozgrzeszeniem. Obejmuje to powstrzymywanie się od wymierzenia kary. Ma to związek z unikaniem planowania zemsty. Rozgrzeszenie oznacza okazanie cierpliwości, opanowanie emocji. Takie zapanowanie nad emocjami sprowadza problem w jedno miejsce, zamiast rozprzestrzeniać go na wszystkie sfery życia. Ten etap wymaga czasu. Rozgrzeszenie potrafi zadziałać jak lekarstwo na obolałe miejsca w naszej psychice.
Rezygnacja z kar, ciągłego obwiniania, rozpamiętywania, pretensji podkreśli naszą wewnętrzną siłę. Odpuszczenie win w pewien sposób łączy się z okazaniem wspaniałomyślności. W tym etapie mogą pojawiać się silne emocje, wybuchy gniewu i żalu. Należy również sobie okazać dużo wyrozumiałości i cierpliwości, ponieważ etap ten prowadzi nas do przebaczenia.
Zapomnienie win
W tym etapie zapomnienie nie znaczy dokładnie usunięcia bolesnych wspomnień, co zazwyczaj jest niemożliwe. Ważne jest świadome odłożenie bolesnego doświadczenia do przeszłości. Nieprzeżywanie go wciąż na nowo, niewysuwanie na pierwszy plan. Może to oznaczać odpuszczenie i nierozgrzebywanie wspomnień. Jest to również powstrzymywanie się od kontynuowania konfliktu. Warto spróbować nie zadręczać się powracającymi myślami, obrazami, rozbudzaniem trudnych emocji.
Etap ten wymaga naszego wysiłku. Wymaga nabrania dystansu i próby zdobywania nowego doświadczenia. Może wymagać uświadomienia sobie, że to my tworzymy własne życie, za które jesteśmy odpowiedzialni. W tym etapie warto zwrócić się do samego siebie. Podziękować sobie za trudy, z jakimi trzeba było się zmierzyć. Podziękować sobie za próbę przebaczenia. Okazać sobie szacunek i wyrozumiałość. Szukać wsparcia, gdy tylko jest potrzebne.
Przebaczenie
Przebaczenie to świadoma decyzja, że odtąd przestajemy żywić żal i pretensje, że darujemy wszelkie winy i rezygnujemy z zaprzysiężonej zemsty. Pomimo że z powodu ogromnego bólu, może się to wydawać mało prawdopodobne, to my decydujemy, kiedy i w jaki sposób możemy wybaczyć. Można przebaczyć absolutnie, nie chcąc nic w zamian. Niektórzy woleliby, żeby krzywdy w jakiś sposób zostały naprawione. Można oczekiwać sprawiedliwości.
Wybaczenie może być kulminacją wcześniejszego zaniechania sprawy, rozgrzeszenia i zapomnienia. Może również nie mieć swojego określonego czasu i formy. Decydujemy my, jaki sposób przyjmujemy. Momentem, w którym możemy rozpoznać, że już przebaczyliśmy, może być poczucie ulgi i współczucia. Przebaczenie działa wyzwalająco.
Wybaczanie sobie
Zdarza się, że to my sami dokonamy czynu, którego bardzo później żałujemy. Nie możemy pogodzić się z własną przeszłością. Czasami podejmujemy decyzje, które zamiast być trafne, okazują się udręką. Szczególnie bolesne jest, gdy przy okazji wyrządzimy tym krzywdę drugiemu człowiekowi. Proces wybaczenia sobie jest bardzo podobny i może być równie trudny. Przebaczenie może też być ważnym krokiem w procesie samopomocy, ponieważ pozwala nam uwolnić się od negatywnych emocji, które mogą nas gnębić lub przeszkadzać w codziennym funkcjonowaniu. Kiedy przebaczamy sobie, zazwyczaj oznacza to, że wybaczamy sobie za coś, co zrobiliśmy i czujemy się z tym winni lub czujemy wstyd. Dzięki temu możemy uwolnić się od poczucia winy lub wstydu i skupić się na postępie i pozytywnych działaniach.
Podsumowanie
Wybaczając, pozwalamy sobie na odczucie spokoju i uwolnienie się od emocji, które nas blokują. Jednocześnie może to pomóc w budowaniu i naprawianiu związków. Kiedy wybaczamy, pokazujemy, że uznajemy, że osoba, która nas zraniła, może być wartościowa i nie zamykamy się na nią. To z kolei może pomóc w budowaniu większego zaufania między ludźmi. Otworzenie się na innych zwiększa szansę zrozumienia się nawzajem. Dzięki temu wzmacniają się również nasze więzi. Przebaczanie znacznie redukuje negatywne emocje. To natomiast przywraca harmonię w naszym życiu. Wybaczając, możemy poprawić jakość swojego życia zarówno fizycznego, jak i psychicznego.
