Pojęcie stresu
Pojęcie stresu może wydawać nam się dobrze znane. Spotykamy się z nim praktycznie codziennie. Zazwyczaj kojarzy nam się z bardzo negatywnymi uczuciami. Stres to reakcja naszego organizmu na wszelkie stawiane nam wyzwania. Można wyróżnić stres negatywny, jak i pozytywny, zależnie od tego, jakie odczucia w nas wywołuje. Jeśli mamy przed sobą wyzwanie, które w naszym odczuciu jest trudne do zrealizowania, najprawdopodobniej pojawi się w nas silna reakcja. Możemy odczuć przyspieszone tętno, spłycony oddech, gonitwę myśli.
Gdy towarzyszy nam negatywny stres, zazwyczaj obniża się nasza samoocena i wiara w swoje możliwości. Możemy być bardziej drażliwi i mniej chętni do kontaktu z innymi ludźmi. Natomiast, gdy towarzyszy nam pozytywny stres, możemy poczuć motywację. To wywołuje chęć do podjęcia działania. Może pojawiać się w każdej możliwej sytuacji życiowej. Bardzo często pojawia się w pracy. Pomimo że, wiele reakcji jest podobnych, każdy z nas w zindywidualizowany sposób odczuwa emocje i różnie radzi sobie z sytuacjami stresowymi.
Dlaczego w pracy pojawia się stres?
Praca to nie tylko źródło utrzymania, ale także ważna część naszego życia. Dzięki pracy rozwijamy swoje umiejętności, nabywamy doświadczenie, poznajemy nowych ludzi oraz doznajemy poczucia spełnienia. Jednak jednocześnie praca może powodować dużo stresu, co może wpływać negatywnie na nasze zdrowie psychiczne i fizyczne. Stresu w pracy może doświadczyć każdy, bez względu na zajmowane stanowisko. Zarówno pracownik, jak i pracodawca. Dodatkowo tempo współczesnego świata oraz ciągła chęć rozwoju przyczyniają się do ogromnego dyskomfortu psychicznego.
Stres wpływa również na końcowy efekt działania miejsca pracy. Nawet w ciągu jednego dnia w pracy, możemy doświadczać różnych stanów emocjonalnych, które będą oddziaływały na naszą efektywność. Przykładowo, nasz dzień w pracy może zacząć się spokojnie. Najprawdopodobniej będziemy czuli się odprężeni. Nagle dostajemy informację od szefa, z pilną prośbą o wykonanie specjalnego zadania do końca dnia pracy. Może pojawić się w nas mocne napięcie i lęk związany z nagłą zmianą. Dodatkowo, do końca dnia możemy czuć się zirytowani, że musimy zrobić coś dodatkowego. Silna reakcja emocjonalna może pojawić się w odpowiedzi na myśli, że być może nie zdążymy wykonać powierzonego zadania i pojawi się lęk o konsekwencje. Podobnych sytuacji, wywołujących stres w pracy jest wiele. Co najczęściej wywołuje w nas stres?
Wysoki poziom odpowiedzialności
Wysoki poziom odpowiedzialności w pracy może prowadzić do stresu z kilku powodów. Podczas gdy, mamy na sobie dużą odpowiedzialność, odczuwamy ciężar konsekwencji, jakie wynikają z naszych działań lub decyzji. Zwiększa to poczucie presji i obawy o możliwe negatywne skutki dla nas samych, innych osób lub całej organizacji. W sytuacjach, gdzie mamy duży wpływ na wynik końcowy projektu lub zadania, jesteśmy bardziej podatni na stres związany z wykonaniem zadania. Wysoki poziom odpowiedzialności może prowadzić do poczucia przeciążenia, zwłaszcza w sytuacjach, gdy musimy podejmować szybkie decyzje lub wykonywać zadania w krótkim czasie.
Dodatkowo, gdy mamy wysoki poziom odpowiedzialności, często doświadczamy presji z zewnątrz, przykładowo ze strony pracodawcy, klienta lub partnerów biznesowych. Inni oczekują od nas wysokiej jakości pracy lub inwestycji w projekty. Taki nacisk może prowadzić do poczucia niemożności wykonania pracy na odpowiednim poziomie, co z kolei zwiększa poziom stresu. Wysoki poziom odpowiedzialności może wpłynąć na nasze poczucie kontroli nad sytuacją, co jest kluczowe dla naszego zdrowia psychicznego. Kiedy czujemy się bezradni lub bez kontroli nad swoją pracą, stres może stać się stałym elementem naszej codzienności.
Konflikty międzyludzkie, a stres
Bardzo stresującymi sytuacjami w pracy są te, w których uczestniczą inni ludzie. Interakcje międzyludzkie bywają dla nas stresujące, nawet jeśli nie są konfliktowe. Ogromny stres powstaje wtedy, gdy doświadczamy sytuacji konfliktu. Konflikty często są nieprzyjemne i emocjonalnie wyczerpujące, ponieważ dotyczą one naszych relacji z innymi ludźmi, których widzimy codziennie. Konflikt może prowadzić do poczucia zagrożenia naszego miejsca pracy, przykładowo, gdy sytuacja konfliktowa dotyczy relacji z szefem. Konflikty między współpracownikami również wywołują dużo stresu. Mogą zagrozić naszej pozycji w zespole lub wizerunkowi wśród współpracowników. Niezgoda w relacjach może prowadzić u nas do obniżenia motywacji i zaangażowania w pracę. Kiedy czujemy się niekomfortowo lub nieufnie wobec naszych współpracowników, może to wpłynąć na naszą gotowość do współpracy lub podejmowania inicjatywy.
Nadmiar pracy
Nadmiar pracy może prowadzić do znacznego przeciążenia. Kiedy mamy zbyt wiele pracy do wykonania, może nam brakować czasu na wykonanie wszystkich zadań. To z kolei budzi ogromne poczucie presji i stresu. W takich sytuacjach często zdarza się, że zajmujemy się pracą poza jej godzinami. To prowadzi do poczucia frustracji i braku kontroli. Możemy wtedy czuć się wykorzystani lub mieć poczucie, że nie potrafimy zawalczyć o swoje potrzeby. W takich sytuacjach niezmiernie ważna jest asertywność. Nadmiar pracy powoduje stres, nad którym trudno jest zapanować. Ciągły pośpiech, praca pod presją i goniące terminy powodują chroniczny stres. Stałe przeciążenie psychiczne może natomiast prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Nadmiar pracy i związany z tym stres jest jednym z czynników wywołujących depresję.
Brak wsparcia powodem do stresu
Brak wsparcia ze strony pracodawców, kolegów z pracy lub rodziny może prowadzić do stresu w pracy. Pracownicy, którzy nie otrzymują wsparcia i pomocy w wykonywaniu swoich zadań lub w rozwiązywaniu problemów, mogą czuć się przytłoczeni i niekompetentni. Ponadto, brak wsparcia emocjonalnego i społecznego może prowadzić do poczucia izolacji i samotności, co również może wpłynąć negatywnie na samopoczucie i motywację w pracy. Wsparcie w pracy może przyjmować różne formy, w tym pomoc w wykonywaniu zadań, pozytywną opinię na temat pracy, pochwały, konstruktywną krytykę, wsparcie emocjonalne, jak również możliwość rozmowy z innymi pracownikami w celu rozwiązania problemów. Ważne jest, aby pracodawcy i pracownicy zdawali sobie sprawę ze znaczenia wsparcia w pracy i podejmowali kroki, aby zapewnić pracownikom odpowiednie wsparcie, aby zmniejszyć stres i poprawić ogólną jakość życia w pracy.
Wpływ stresu na organizm człowieka
Stres w pracy może wpływać negatywnie na naszą psychikę i organizm na różne sposoby. Wywołuje w nas poczucie niepokoju i lęku. Jeśli długo doświadczamy stresu w pracy, może to negatywnie wpływać na naszą samoocenę. Nasza motywacja do pracy będzie znacznie spadać, co może wpływać na nasz wizerunek, również w naszych oczach. Powoduje trudności w koncentracji i zaburzenia pamięci. Chroniczny stres zwiększa ryzyko wystąpienia depresji i innych zaburzeń psychicznych.
Zdenerwowanie i niepokój w pracy mają wpływ również na nasze zdrowie fizyczne. Gdy czujemy się zestresowani, nasze nadnercza produkują więcej kortyzolu – hormonu stresu. To natomiast zwiększa ciśnienie krwi. Długotrwały stres może zwiększać w ten sposób ryzyko chorób serca. Wywołuje bóle głowy i migreny. Wpływa również na układ trawienny, co długofalowo może prowadzić do chorób jelit i żołądka. Ponadto, stres w pracy może prowadzić do zmęczenia i wypalenia zawodowego, co może wpłynąć negatywnie na jakość życia w pracy i poza nią. Długotrwały stres związany z pracą może prowadzić do problemów zdrowotnych, jak również do spadku wydajności w pracy i trudności w utrzymaniu dobrych relacji z innymi pracownikami.
Jak może pomóc?
Powodów do stresu w pracy jest wiele. Może to być nawet jeden dzień naszej nieobecności, który sprawia, że spada na nas coraz większa lawina obowiązków. Może to być również kłótnia z koleżanką, która sprawia, że o wiele trudniej jest nam skoncentrować się na zadaniach do wykonania. Jeśli stres nie jest dla nas powodem do motywacji, tylko wywołuje szereg nieprzyjemnych dolegliwości, warto sobie pomóc. Gdy czujesz, że stres działa na Ciebie demotywująco, przed wyjściem do pracy czujesz napięcie, wieczorami towarzyszy Ci natłok myśli związany z obowiązkami w pracy, możesz skorzystać z poniższych porad.
Jak radzić sobie ze stresem w pracy?
- Planowanie i organizacja – dobre planowanie i organizacja mogą pomóc w zminimalizowaniu stresu w pracy. Spróbuj zrobić listę zadań do wykonania, ustalić priorytety, a także dokładnie zaplanować Twój dzień w pracy.
- Komunikacja – stres często wynika z braku jasnej komunikacji z przełożonymi lub współpracownikami. Staraj się być otwarty na rozmowę, zadawaj pytania, wyrażaj swoje potrzeby i oczekiwania.
- Przerwy w pracy – to czas na relaks i oderwanie się od obowiązków. Staraj się wykorzystać czas przerwy na to, co najbardziej Cię relaksuje. Może krótki spacer lub towarzyska rozmowa?
- Zdrowy styl życia – pamiętaj, aby zadbać o inne sfery życia, niezwiązane z pracą. Niezmiernie ważny jest czas na odpoczynek. Warto wybrać swoją ulubioną formę spędzania wolnego czasu. Poświęcaj czas na hobby. Uprawiaj sport i staraj się dbać o dietę, jeśli chcesz się cieszyć dobrą kondycją fizyczną i psychiczną.
- Wsparcie społeczne – dobrze jest utrzymywać kontakt z przyjaciółmi i rodziną. Spotkania z osobami spoza pracy na pewno pozwolą na chwilę oddechu i zmianę otoczenia. Co więcej, nasi bliscy mogą zaoferować nam wsparcie i dużo zrozumienia. Jednak w przypadku długotrwałego i uciążliwego stresu, warto zgłosić się do specjalisty. Może on pomóc w identyfikacji przyczyn stresu oraz w opracowaniu strategii radzenia sobie z nim.
Ważne jest, aby pracownicy byli świadomi znaczenia dbania o swoje zdrowie psychiczne i fizyczne oraz aby pracodawcy i managerowie robili wszystko, co w ich mocy, aby zapewnić pracownikom zdrowe i bezpieczne środowisko pracy oraz odpowiednie wsparcie.
