Czym są komplementy?
Komplementy to miłe słowa kierowane w nasza stronę. Są pochlebnymi stwierdzeniami na temat naszych cech, wyglądu, zachowania. Z założenia służą sprawieniu przyjemności i radości drugiej osobie. Komplementy mogą w znacznym stopniu nas dowartościować. Znacznie poprawiają nastrój. Komplementy mogą być wyrazem uznania. Mogą być słowami potwierdzającymi, że druga osoba nam imponuje. Mogą potwierdzić to, że ktoś nam się podoba i zbliżyć nas do drugiej osoby. Zdarza się jednak, że nie wiemy jak je przyjmować. Jest wiele czynników, które wpływają na to, że przyjmowanie miłych słów jest dla nas trudne. W efekcie mogą przynieść inny efekt niż ten założony i wprawić nas w zakłopotanie, a nawet smutek.
Dlaczego nie wiemy jak na nie reagować?
Dlaczego trudno nam przyjmować pochwały i miłe słowa? Początek ma to już w dzieciństwie. Uczono nas, aby być skromnym, że pewność siebie, może być źle odbierana przez innych. Od najmłodszych lat jesteśmy poddawani krytyce i ocenianiu, dlatego trudno nam się wyrwać z negatywnego myślenia o sobie. Dodatkowo często słysząc miłe słowa od innych, boimy się, że jest w tym jakiś ukryty cel. Możemy obawiać się, że będąc dla nas miłym, ktoś chce coś od nas uzyskać, że jego intencje nie są szczerze. Nie chcemy być oszukani, bo wiążę się to z nieprzyjemnymi uczuciami i utratą zaufania. Komplementacje dla zysku traktujemy jako manipulację. Jeśli traktujemy innych jak rywali lub wrogów bardzo trudno będzie nam uwierzyć w dobre słowa innych ludzi.
Wzorce z dzieciństwa
Kłopoty z przyjmowaniem komplementów mogą wiązać się ogólnie wyrażaniem uczuć pozytywnych. Wynikają najczęściej z naszych doświadczeń z przeszłości. Najczęściej, jeśli nasi rodzice mieli problem z wyrażaniem uczuć, w przyszłości my również możemy zmagać się z tym problemem. Rodzice są dla nas wzorcem. Jeśli nie mówili nam dobrych rzeczy w dzieciństwie, trudniej będzie nam zaufać i przyjąć pochwały w dorosłości. Podobna sytuacja ma miejsce, jeśli rodzice nie wymieniali dobrych słów między sobą, jeśli nie wyrażali otwarcie swoich emocji. Dziecku trudno na takim przykładzie nauczyć się rozumieć siebie, swoje emocje, emocje innych oraz ich intencje.
Jeszcze trudniej jest w sytuacji, gdy dziecko miało do czynienia z surowymi lub karzącymi rodzicami. W dorosłość może wejść pełne niepokoju, braku zaufania, z obniżonym poczuciem własnej wartości. Takiej osobie trudno będzie przyjąć dobre słowo, jeśli wcześniej nie miała z tym częstej styczności. Może mieć poczucie, że nie zasługuje na dobre słowa. Nieumiejętność przyjmowania komplementów może świadczyć o negatywnym dialogu wewnętrznym, koncentrowaniu się na wadach i niedostrzeganiu zalet.
Co wywołują w nas komplementy?
Otwartość na przyjmowanie komplementów odzwierciedla naszą samoocenę. Osobom z niską samooceną trudniej jest uwierzyć w prawdziwość komplementu. Zazwyczaj będzie się doszukiwała drugiego dna. Wiążę się to z poczuciem lęku. Osoba o niskim poczuciu własnej wartości, gdy otrzymuje pozytywną informację zwrotną odczuwa większy niepokój, niż osoba o wysokim poczuciu własnej wartości. Niepokój może wynikać z poczucia, że osoba, która powiedziała nam komplement ma w tym jakiś ukryty cel. Może to również wywołać poczucie smutku, jeśli wewnętrznie nie zgadzamy się z komplementem. Jeśli nie czujemy się dobrze ze sobą, trudno będzie uwierzyć nam w treść komplementu.
Komplementy bywają krępujące. Mogą sprawić, że poczujemy się onieśmieleni. W pierwszym odczuciu miłe słowa drugiej osoby mogą nam się wydawać nienaturalne. Często pojawiają się wtedy myśli, że ktoś chce być tylko miły, a to co mówi to nieprawda. Zaprzeczamy, ponieważ ciężko nam uwierzyć. Zdarza się też obniżanie własnej wartości w momencie konfrontacji z komplementem. Najczęściej robimy to odruchowo, z powodu braku akceptacji pozytywnego obrazu siebie.
W odpowiedzi na komplement może pojawić się w nas niekiedy nawet złość. Niestabilny obraz samego siebie i brak zaufania mogą sprawić, że komplement wywoła w nas frustrację. Możemy czuć, że nie “wywiązujemy się” z tego jak widzą nas inni, czyli w pozytywnym świetle, jeśli my mamy o sobie negatywne zdanie.
Dysonans poznawczy w odpowiedzi na komplementy
Dysonans poznawczy pojawia się w sytuacji, gdy posiadamy dwa sprzeczne przekonania lub wartości. W momencie, gdy konfrontujemy się z faktem, który zaprzecza naszym dotychczasowym przekonaniom, pojawia się w nas dezorientacja i negatywne uczucia. W odpowiedzi na komplementy dysonans poznawczy ujawnia różnicę pomiędzy tym kim się czujemy, a tym jak postrzegają ją inni. Budzi to w nas wewnętrzny konflikt. Narasta w nas frustracja przejawiająca się w lęku.
Dysonans poznawczy może być wykorzystywany jako narzędzie rozwoju i pracy nad sobą poprzez zrozumienie naszych uprzednich wyobrażeń. Zachęca nas również do przewartościowania naszego postrzegania siebie i przyjęcia innych perspektyw. Pomimo początkowych negatywnych odczuć dysonans poznawczy pomaga nam stać się bardziej świadomymi siebie i otaczającego nas świata.
Przyjmowanie komplementów może przynieść wiele dobrego
Największą moc mają komplementy, które są prawdziwe. Jeśli czujemy bezinteresowność drugiej osoby, łatwiej uwierzyć nam w to co mówi. Komplementy sprawiają przede wszystkim, że czujemy się zauważeni. Pokazują nam i umacniają to co w nas dobre, coś czego być może sami byśmy nie zauważyli. Ucząc się przyjmować komplementy uczymy się również tego, co lubimy i czego chcemy. To może być ważna informacja o nas samych, dzięki temu lepiej poznajemy siebie. To również sygnał dla osób z naszego otoczenia, o tym, co lubimy i co jest dla nas ważne.
Jak przyjmować komplementy?
W przyjmowaniu komplementów może nam pomóc praca nad postrzeganiem siebie. Niezwykle ważna jest praca nad własnym poczuciem wartości. Jeśli sami zauważymy, że “jesteśmy w porządku” łatwiej będzie nam doceniać nasze mocne strony i wierzyć w pochwały innych. Nie z każdym komplementem musimy się zgadzać. Możemy nie zgodzić się zarówno z krytyką jak i pochwałami, na tym polega asertywna postawa.Możemy naszemu rozmówcy dać do zrozumienia, że nie zgadzamy się z tym co mówi. Warto jednak dziękować za komplementy i zastanowić się przez chwilę, czy są zgodne z prawdą. Może pozwolą nam zobaczyć w sobie nową jakość i zbliżą nas do rozmówcy.
Nie wszystkie nasze cechy i działania będą podobać się innym. Pogodzenie się z faktem, że nie zadowolimy wszystkich, ale tacy jacy jesteśmy, jesteśmy wartościowi na pewno pomoże nam w pracy nad sobą. Nie musimy się wstydzić ani swoich słabych stron, ani ukrywać mocnych, żeby sobie umniejszyć. Jeśli komplement sprawia nam radość, warto za niego podziękować i warto prawić komplementy innym. Warto zauważać i chwalić w innych to, co nam się podoba i nie zapominać o sobie. Patrzeć na siebie z serdecznością i miłością.
