Zjawisko fonoholizmu
Fonoholizm to coraz powszechniejsze zjawisko. Definiowane jest jako nieprawidłowy, dysfunkcjonalny sposób korzystania z telefonu komórkowego. Inaczej określane jest jako nadmierne przywiązanie do smartfonów oraz zaburzenie behawioralne w postaci nałogowego używania telefonu komórkowego. Charakteryzuje się niezdolnością do kontrolowania czasu spędzonego na korzystaniu z urządzenia. Pojawia się silne pragnienie ciągłego sprawdzania wiadomości, powiadomień i innych informacji. Osoby uzależnione od telefonu często przejawiają objawy takie jak niepokój, drażliwość i problemy z koncentracją. Mogą także mogą zaniedbywać swoje obowiązki i relacje interpersonalne. Uzależnienie od telefonu komórkowego może prowadzić do negatywnych skutków zdrowotnych. Zaczynają pojawiać się problemy z zasypianiem, a także negatywny wpływ na funkcjonowanie mózgu i procesy poznawcze. Wiele osób uzależnionych od telefonów komórkowych potrzebuje pomocy w odzwyczajeniu się od nadmiernej korzystania z urządzeń mobilnych.
Objawy fonoholizmu
Fonoholizm jako zaburzenie behawioralne, stanowi szereg zachowań, które stanowią przejaw patologii ze względu na intensywność ich podejmowania. Objawami fonoholizmu są:
- silne pragnienie korzystania z telefonu, prowadzenia rozmów czy wysyłania wiadomości oraz stałe myślenie o tych czynnościach;
- większa częstotliwość i czas rozmów telefonicznych oraz wysyłania wiadomości;
- prowadzenie dłuższych rozmów i wysyłania wiadomości, niż się uprzednio planowało;
- powtarzające się, nieskuteczne próby zaprzestania lub ograniczenia ilości rozmów czy wysyłania wiadomości;
- występowanie objawów abstynenckich podczas prób zaprzestania lub ograniczania czasu korzystania z telefonu, takich jak: niepokój, lęk, depresja;
- problemy finansowe, zawodowe, rodzinne i społeczne spowodowane korzystaniem z telefonu komórkowego;
- okłamywanie rodziny i znajomych w celu ukrycia kosztów oraz czasu poświęconego na rozmowy telefoniczne i wysyłanie wiadomości;·
- używanie telefonu jako ucieczki przed prawdziwymi problemami lub w celu poprawienia złego samopoczucia.
Negatywne skutki nadmiernego korzystania ze smartfonów
Uzależnienie od telefonu może nieść ze sobą wiele negatywnych skutków. Naukowcy zaobserwowali u osób uzależnionych od telefonu ubytek w istocie szarej mózgu. Substancja szara to skupisko ciał komórek nerwowych, budujących ośrodkowy układ nerwowy. Tworzone przez nią rejony odpowiedzialne są za kontrolę mięśni, zmysły, emocje, samokontrolę oraz podejmowanie decyzji. Badania wykazały również obniżoną aktywność w wybranych rejonach mózgu, spowodowaną uzależnieniem. Naukowcy zaobserwowali fizyczne zmiany w kształcie i rozmiarze ludzkiego mózgu. Takie zmiany zauważono również u osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych.
Ponadto fonoholizm prowadzi do wielu negatywnych skutków w codziennych obszarach życia:
- mogą wystąpić problemy z samokontrolą i koncentracją, co wpływa destrukcyjnie na wydajność w pracy lub szkole;
- pojawiają się problemy z interakcją społeczną. Osoby uzależnione od telefonów często tracą kontakt z realnym światem i zaniedbują relacje z rodziną i przyjaciółmi;
- mogą pojawić się problemy ze zdrowiem fizycznym, takie jak bóle głowy, problemy z kręgosłupem, problemy z oczami i karkiem;
- fonoholizm może prowadzić do problemów z emocjami. Pojawia się lęk, niepokój i drażliwość, gdyż ciągłe korzystanie z telefonu może wpłynąć na poziom stresu i ogólne samopoczucie;
- nadmierne korzystanie z telefonu komórkowego prowadzi do problemów z zasypianiem i snem. Ekspozycja na światło emitowane przez ekran telefonu może utrudnić zasypianie;
- wraz z fonoholizmem występuje ryzyko uzależnienia od innych technologii lub substancji, takie jak alkohol czy narkotyki. Jednym z powodów jest fakt, że wiele aplikacji i gier na telefonie korzysta z mechanizmów nagradzania i wywołuje u użytkowników uczucie przyjemności i satysfakcji, co z kolei zwiększa ryzyko uzależnienia.
Wyniki badań stawiają pod znakiem zapytania przekonanie o zupełnej nieszkodliwości nowoczesnych urządzeń. Wśród osób szczególnie narażonych na fonoholizm znajdują się przede wszystkim dzieci.
Fonoholizm u dzieci
Dzieci są szczególnie narażone na fonoholizm z kilku powodów. Po pierwsze, ze względu na rozwój technologii, telefony komórkowe stały się powszechne i łatwo dostępne. Ponadto, dzieci mają mniejszą samokontrolę i potrzebują wsparcia dorosłych w ograniczaniu czasu spędzonego na korzystaniu z telefonu. Po trzecie, dzieci często korzystają z telefonu w celach rozrywkowych, takich jak gry i media społecznościowe. To może prowadzić do uzależnienia od dawki endorfin wydzielanych podczas używania tych aplikacji.
Ponadto, korzystanie z telefonu może być postrzegane jako sposób na unikanie trudnych sytuacji. Konsekwencją tego jest coraz większa potrzeby korzystania z urządzenia. W związku z tym ważne jest, aby rodzice i opiekunowie pomagali dzieciom w kontrolowaniu czasu spędzonego na korzystaniu z telefonów. Mogą ustanawiać zasady korzystania z urządzeń mobilnych oraz dostarczali dziecku alternatywne formy rozrywki i aktywności.
Telefony komórkowe a życie społeczne
Uzależnienie od telefonu może mieć destruktywny wpływ na relacje międzyludzkie. Osoby uzależnione od telefonów często zaniedbują kontakty z innymi ludźmi, ponieważ spędzają zbyt dużo czasu na korzystaniu z urządzenia. Pozornie kontakty utrzymywane przez media społecznościowe mogą wydawać się wystarczające. Zaniedbywanie relacji może prowadzić do izolacji społecznej, a w skrajnych przypadkach nawet do samotności i depresji.
Ponadto, fonoholizm może prowadzić do zaniku umiejętności komunikacyjnych w rzeczywistym świecie. To negatywnie wpływa na jakość i głębokość relacji międzyludzkich. Osoby uzależnione od telefonu mogą mieć trudności z nawiązywaniem kontaktów i rozmowami twarzą w twarz. Nie są w stanie skupić się na rozmowie z drugą osobą, zawsze rozpraszając się i zwracając uwagę na swoje urządzenie.
Warto również zauważyć, że uzależnienie od telefonu może wpłynąć na sposób, w jaki ludzie postrzegają siebie i innych. Na przykład, ciągłe porównywanie swojego życia do życia innych, które prezentują na mediach społecznościowych, może prowadzić do poczucia niskiej wartości i niezadowolenia ze swojego życia, co z kolei może wpłynąć na relacje międzyludzkie.
Wpływ mediów społecznościowych
Media społecznościowe, takie jak Facebook czy Instagram, mają ogromny wpływ na relacje społeczne. Z jednej strony, ułatwiają one komunikację i pozwalają ludziom pozostawać w kontakcie ze sobą na odległość. Z drugiej strony, mogą prowadzić do izolacji społecznej, gdyż zbyt dużo czasu spędzonych na korzystaniu z nich może odbierać czas na spotkania w rzeczywistości.
Ponadto, media społecznościowe często prezentują idealizowane wizerunki ludzi i sytuacji, co może prowadzić do poczucia niskiej wartości i niezadowolenia ze swojego życia. Mogą również wpłynąć na postrzeganie własnej tożsamości, gdyż ludzie często starają się prezentować siebie w jak najlepszym świetle, co może prowadzić do zakłamania w relacjach międzyludzkich.
Media społecznościowe mogą również wpłynąć na sposób, w jaki ludzie postrzegają swoje relacje z innymi. Na przykład, publikowanie zdjęć i wpisów z wydarzeń społecznych może wpłynąć na sposób, w jaki ludzie oceniają swoje relacje i kontakty z innymi ludźmi. Mogą również prowadzić do konfliktów i sporów, gdyż ludzie często publikują kontrowersyjne i emocjonalne treści, które mogą być źródłem kontrowersji i różnic zdań.
Media społecznościowe a fonoholizm
Warto również zauważyć, że media społecznościowe mogą wpłynąć na zdrowie psychiczne ludzi, zwłaszcza młodszych. Niektóre badania wskazują, że korzystanie z mediów społecznościowych może zwiększać ryzyko depresji i lęku, zwłaszcza u osób, które często porównują swoje życie do życia innych na platformach społecznościowych. Dodatkowo nadmierne korzystanie z mediów społecznościowych może doprowadzić do fonoholizmu. Ciągła chęć sprawdzenia co się dzieje w mediach, może prowadzić do niekontrolowanych odruchów korzystania z telefonu. To może doprowadzić również do uczucia lęku, związanego z tym, że ciągle chcemy być na bieżąco z informacjami pojawiającymi się w mediach.
Jak sobie radzić z fonoholizmem?
Jeśli czujesz, że korzystanie z telefonu wymyka się Tobie lub Twoim bliskim spod kontroli, jest na to kilka sposobów. Najważniejsze jest ograniczenie czasu spędzanego na korzystaniu z telefonu. Możesz wyznaczyć sobie konkretne godziny dnia, w których nie będziesz korzystać z telefonu, na przykład przed snem lub podczas posiłków. Możesz również spróbować zastąpić czas spędzany na telefonie innymi zajęciami, takimi jak czytanie, uprawianie sportu czy rozmowy z bliskimi. Warto też wyłączyć niepotrzebne powiadomienia i ograniczyć czas spędzony na przeglądaniu mediów społecznościowych, co pozwoli Ci uniknąć rozpraszania się i zwiększy skupienie.
Jeśli masz trudności z kontrolowaniem czasu spędzanego na telefonie, warto skorzystać z aplikacji, które pomagają w monitorowaniu czasu korzystania z urządzenia i ułatwiają ograniczenie czasu poświęcanego na korzystanie z telefonu. W przypadku poważnego uzależnienia od telefonu warto porozmawiać ze specjalistą, który pomoże Ci w rozwiązaniu problemu i zaproponuje odpowiednie metody terapii.
Podsumowanie
Zjawisko fonoholizmu staje się coraz bardziej powszechne. Postęp technologii generuje coraz więcej zaburzeń zauważalnych już nawet u dzieci. Pomimo iż nowoczesne technologie przynoszą wiele korzyści, między innymi ułatwiają kontakt z ludźmi z całego świata, dzięki nim mamy nieograniczony dostęp do informacji, umożliwiają dostęp do rozrywki oraz zwiększają produktywność i efektywność w wielu dziedzinach. Jednakże należy być uważnym i wyczulonym na symptomy, które mogą świadczyć o uzależnieniu od telefonu komórkowego. Jeśli korzystanie z telefonu zajmuje większość Twojego czasu, zaniedbujesz inne obowiązki oraz Twoje kontakty społeczne uległy pogorszeniu, zwróć na to uwagę. Możesz spróbować samodzielnie kontrolować czas spędzany na korzystaniu z telefonu. Jeśli to nie pomoże, możesz skorzystać z pomocy specjalisty.
